เดือน |
ชื่อวัฒนธรรม ประเพณี |
ลักษณะวัฒนธรรม ประเพณี |
มกราคม |
1. ปีใหม่ชนเผ่า เช่น ปีใหม่ม้ง , ปีใหม่จีน และเครารพบรรพบุรุษ เป็นต้น |
ชาวบ้านตามชนเผ่าจะพบปะญาติพี่น้องที่อยู่ต่างจังหวัดและภายในหมู่บ้าน เพื่อสังสรรค์ รื่นเริง และทำกิจกรรมร่วมกันตามชนเผ่าของตนเอง |
กุมภาพันธ์ |
2. ปีใหม่ลีซอ , เคารพบรรพบุรุษ |
ชาวบ้านตามชนเผ่าจะพบปะญาติพี่น้องที่อยู่ต่างจังหวัดและภายในหมู่บ้าน เพื่อสังสรรค์ รื่นเริง และทำกิจกรรมร่วมกันตามชนเผ่าของตนเอง |
มีนาคม |
1. ไหว้บรรพบุรุษ |
ชาวบ้านจะทำพิธีบูชาบรรพบุรุษ ตลอดช่วงฤดูแล้ง เพื่อทำความเคารพนึกถึง และเซ่นไหว้ |
เมษายน |
1. ประเพณีเซ่นไหว้เจ้าบ้าน |
ชาวบ้านจะทำพิธีบูชายัญ เจ้าบ้านเพื่อขอให้เจ้าที่ปกป้องรักษาคนภายในบ้าน |
พฤษภาคม |
ประเพณีเซ่นไหว้เจ้าที่ไร่ หรือเจ้าที่นา |
ชาวบ้านจะเซ่นไหว้เจ้าที่ เพื่อขอให้ดูแลพืชผลทางการเกษตรให้ได้ผลผลิตตามที่ต้องการ และช่วยปกป้องผู้ใช้ที่ดินให้ปลอดภัยจากลมฟ้าอากาศ และสัตว์ร้าย |
มิถุนายน |
1. ประเพณีไหว้ฟ้าฝน |
ชาวบ้านจะนำแหวนเงินมาไหว้เจ้าที่ เพื่อให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล และไม่ให้เกิดลมพายุร้ายแรงทำร้ายพืชผลทางการเกษตร |
กรกฏาคม |
ประเพณีไหว้แม่น้ำ |
ชาวบ้านจะนำข้าวสุก มาไหว้แม่น้ำเพื่อให้ผี หรือบรรพบุรุษ ที่เฝ้าแม่น้ำ ปกป้องไม่ให้น้ำท่วมพืชผลการเกษตร |
สิงหาคม |
ประเพณีไหว้ผี , สัตว์ ผู้ให้น้ำ |
ชาวบ้านจะนำเครื่องเซ่นมาไหว้ผีน้ำ เพื่อขอให้ผู้เฝ้าแหล่งน้ำไม่ปล่อยน้ำมาทำร้ายพืชผลการเกษตร |
ตุลาคม |
ประเพณีไหว้ลม และ ฟ้า |
ชาวบ้านจะนำข้าวแกงมาไหว้เพื่อขอให้เทวดา ค่อยๆ ชะลอน้ำฝน และขอให้มีแสงแดดมาเยอะๆ |
พฤศจิกายน |
ประเพณีเกี่ยวข้าว |
ชาวบ้านจะนำเคียวเกี่ยวข้าวมาวางไว้บน ต้นไม้จำนวน 1 วันก่อนเกี่ยวข้าว เพื่อบอกให้เจ้าที่ว่าจะเริ่มเกี่ยวข้าวในวันถัดไป |
ธันวาคม |
ประเพณีกินข้าวใหม่ |
ชาวบ้านจะนำชักชวนผู้ที่รู้จัก และญาติพี่น้องมาร่วมกินข้าวใหม่ เพื่อเป็นการแบ่งปัน |
เดือน |
การทำงาน |
ลักษณะของการทำงาน |
มกราคม |
เป็นช่วงก่อนทำการเพาะปลูกทำให้ชาวบ้านส่วนใหญ่จะรับจ้างทางงานต่างๆ |
งานชาวบ้านส่วนมากจะเป็นการรับจ้างงานต่างๆ |
กุมภาพันธ์ |
ช่วงก่อนการเพาะปลูก |
ชาวบ้านส่วนมากจะทำการรับจ้างหรือทำอาชีพเสริมต่างๆ เช่น ค้าขาย ปักผ้า เลี้ยงสัตว์ (หมู ไก่ วัว นกคุ้ม) เป็นต้น |
มีนาคม |
ช่วงเตรียมพื้นที่เพาะปลูก |
ชาวบ้านจะเริ่มลงมือถางไร่ เพื่อเตรียมการเพาะปลูกพืชผลทางการเกษตร |
พฤษภาคม |
ช่วงเพาะปลูก |
ช่วงที่ชาวบ้านเริ่มเพราะปลูกข้าวโพค ข้าว พืชผัก และหาของป่า เช่น หาหน่อไม้ สมุนไพร เป็นต้น |
มิถุนายน |
ช่วงเพาะปลูก |
ชาวบ้านเริ่มปลูกพืชสวน เช่น พริก มะเขือ ฟักทอง |
กันยายน |
ช่วงเกบเกี่ยว |
ชาวบ้านเริ่มเก็บเกี่ยว เช่น หักข้าวโพค เก็บมะเขือเทศ เ็นต้น |
พฤศจิกายน |
ช่วงเก็บเกี่ยว |
ชาวบ้านเริ่มเก็บเกี่ยวพืชผล เช่น เกี่ยวข้าว หักข้าวโพด เป็นต้น |
เดือน |
เหตุการณ์ / ปรากฎการณ์ |
ลักษณะของปรากฎการณ์/ผลกระทบ |
มกราคม |
1. โรคอหิวาต์ไก่ (โรคขี้ขาว)
2. โรคปากเท้าเปื่อยในวัว
|
1. ไก่มีอาการเฉา ขี้ขาว หน้าบวม ไก่ตาย
2. เล็บวัวเป็นแผล ปากเป็นแผล เดินไม่ได้
|
กุมภาพันธ์ |
เกิดภัยหนาว |
เกิดโรคหวัดในหมู่บ้าน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก |
มีนาคม |
เกิดภัยแล้ง และไฟไหม้ป่า
|
ระดับน้ำในแม่น้ำ เริ่มลดลง ไม่สามารถสูบน้ำเข้าพื้นที่การเกษตรได้ และเกิดไฟไหม้ป่า |
เมษายน |
1. เกิดภัยแล้ง
2. เกิดพายุฤดูร้อน
|
1. ไม่สามารถสูบน้ำจากแม่น้ำ.....เข้าพื้นที่การเกษตรได้
2. ทำให้บ้านเรือนเกษตรกรหักล้ม ได้รับความเสียหาย
|
พฤษภาคม |
1. เริ่มเข้าฤดูฝน
2. เกิดพายุฤดูฝน
3. เริ่มปลูกพืชหลัก
|
1. ฝนตกทำให้ดินเริ่มเกิดความชุ่มชื้น
2. เริ่มเฝ้าระวังและควบคุมโรคไข้เลือดออก
3. เริ่มปลูกข้าวโพด และข้าวไร่
|
มิถุนายน |
1. ฝนตกหนัก อึ่งอ่างเริ่มออกหากิน
2. เริ่มมีของป่า (หน่อไม้) มากขึ้น
3. เริ่มเก็บสมุนไพร
|
1. ชาวบ้านหาจับอึ่งอ่างมาบริโภคและขายเป็นรายได้
2. ชาวบ้านเริ่มเก็บหาของป่า (หน่อไม้) ไว้บริโภค และขายเป็นรายได้
3. ชาวบ้านเริ่มเข้าเก็บสมุนไพรเพื่อจำหน่ายและเก็บรักไว้เพื่อรักษาครอบครัว
|
กรกฏาคม |
ฤดูฝน
|
1. พื้นที่การเกษตรมีความชุ่มชื้น
2. ชาวบ้านเริ่มปลูกข้าวไร่
3. ชาวบ้านปลูกกะหล่ำ คะน้า ฯลฯ
|
สิงหาคม |
ฤดูฝน
|
1. พื้นที่การเกษตรมีความชุ่มชื้น
2. ชาวบ้านปลูกข้าวไร่
|
กันยายน |
ฤดูฝน |
1. พื้นที่การเกษตรมีความชุ่มชื้น
2. ชาวบ้านปลูกข้าวไร่
|
ตุลาคม |
1. เริ่มปลูกพริก และมะเขือเทศ
2. ฝนเริ่มตกน้อยลง
|
1. ชาวบ้านเริ่มปลูกพริก และมะเขือเทศตามร่องแปลงข้าวโพด
2. เริ่มเก็บข้าวโพด
|
พฤศจิกายน |
- เริ่มเข้าฤดูหนาว
- เก็บเกี่ยวและขายข้าวโพด
- เริ่มเกี่ยวข้าว
|
- อากาศเริ่มเปลี่ยนแปลง เกิดโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจโดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก
- เก็บเกี่ยวข้าวไร่ และข้าวโพด จนถึงตกลงราคาขาย
|
ธันวาคม |
อากาศมีความหนาวเย็น
|
- ไก่เริ่มเกิดโรคระบาด
- วัวเริ่มเจ็บเท้าเนื่องจากอากาศหนาว
|