| ประเภททรัพยากร |
ลักษณะแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ |
ลักษณะการใช้ประโยชน์ |
|
นายจอแปร เจตนาการกิจ
บ้านเลขที่ 107 ม.7 ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
|
เป็นบุคคลที่สร้างความสามัคคีในหมู่บ้าน |
1.ใช้หลักประชาสังคม และการปกครองแบบชนเผ่า
2.เป็นผู้นำ และผู้ประสานงานชาวบ้านให้ช่วยเหลืองานส่วนรวมในชุมชนเสมอ
3.เป็นหมอตำแย ช่วยทำคลอดให้กับคนในหมู่บ้าน
4.เป็นผู้ที่มีความรู้เรื่องงานฝีมือการทำเครื่องทอผ้าพื้นเมืองแบบใช้กี่เอว งานไม้ฝีมือต่างๆ เช่น โต๊ะเล็ก ๆ
ใช้กินข้าว ตู้เก็บของ ฯลฯ
|
| นายท้าทาย ทรัพย์กิจเกษตร
บ้านเลขที่ 143 ม.7 ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
|
เป็นบุคคลที่คอยประสานงานระหว่างหน่วยงานราชการกับชาวบ้านในชุมชนเกิดความเข้าใจซึ่งกันและกัน |
1.เป็นผู้มาร่วมประชุมกับหน่วยงานราชการในอำเภอ แล้วนำสาระการประชุมมาแจ้ง ชี้แจงให้ชาวบ้านทราบ และเข้าใจเรื่องราวต่างๆ ของทางราชการ
2.เป็นผู้นำ และคอยให้ความช่วยเหลือชาวบ้านในด้านต่างๆ ที่ต้องมาติดต่อกับหน่วยงานราชการที่อำเภอ
3.เป็น อสม.หมู่บ้าน ทำหน้าที่ตรวจเจาะหาเชื้อไข้มาลาเรีย และจ่ายยารักษาโรคมาลาเรียในชุมชน
4.เป็นผู้ที่มีความรู้เรื่องงานก่อสร้างต่างๆ เช่น งานไม้ งานปูน และคอยเป็นผู้น้ำช่วยเหลืองานต่างๆ ในชุมชนเสมอ
5.เป็นเจ้าหน้าที่อนุรักษ์ป่าไม้และสัตว์ป่าของเขตทุ่งใหญ่นเรศวรคอยเป็นผู้นำสมาชิกของหมู่บ้านในการอนุรักษ์ป่าไม้และสัตว์ป่าในเขตชุมชนที่รับผิดชอบ
|
| ไก่พื้นเมือง
|
รูปร่างเล็ก มีน้ำหนักประมาณ 1- 2 ก.ก. แข็งแรง ทนต่อสภาพแวดล้อมได้เป็นอย่างดี |
1.เป็นอาหารเสริมโปรตีน
2.ใช้ในพิธีกรรมตามความเชื่อของชนเผ่า
3.แพร่พันธุ์เร็ว รสชาติดี
|
| หมูพื้นเมือง
|
ลำตัวยาว หน้าย่น สีดำ โตเร็ว ลูกดก |
1.เป็นอาหารเสริมโปรตีน
2.เป็นอาชีพเสริมรายได้
3.ใช้ในพิธีการแต่งงานของชนเผ่า
|
| เป็ดเทศ
|
เป็นเป็ดพื้นเมืองสีดำมีแต้มขาว ตัวผู้ใหญ่กว่าตัวเมีย น้ำหนักดี ไข่ดก
|
1.เป็นอาหารเสริมโปรตีน
2.ใช้ขายเป็นรายได้เสริม
|
| วัวพันธุ์พื้นเมือง
|
ตัวขนาดปานกลาง ลำตัวมีสีครีมจนถึงดำ ตกลูกปีละครั้ง |
1.ใช้เป็นแรงงานเทียมเกวียน
2.เป็นอาชีพเสริมรายได้
|
| ควายพันธุ์พื้นเมือง
|
ตัวใหญ่ น้ำหนักมาก ตกลูกปีละครั้ง |
1.เป็นแรงงานในการไถนาทำนา
2.เป็นอาชีพเสริมรายได้ มีราคาดี
|
| ป่าไม้ชุมชน
|
หมู่บ้านตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันออก หน่วยอนุรักษ์ และชาวบ้านจึงกำหนดให้พื้นที่ป่าไม้โดยรอบหมู่บ้านรัศมีสิบกิโลเมตรเป็นป่าไม้ชุมชนให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าไม้ และสัตว์ป่า
|
1.เป็นแหล่งต้นน้ำ
2.เป็นแหล่งอาหารของชุมชน
3.เป็นแหล่งวัตถุไม้ชนิดต่างๆ ในการปลูกสร้างบ้านเรือน ผลิตเครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน
4.เป็นแหล่งยาสมุนไพร
5.เป็นแหล่งสืบทอดประเพณี
6.เป็นแหล่งเรียนรู้การดำรงชีวิตจากธรรมชาติ ฯลฯ
|
| ลำห้วยยูไนท์ |
เป็นแหล่งต้นน้ำ อยู่ทางทิศเหนือของหมู่บ้านระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร มีน้ำไหลอยู่ตลอดทั้งปี
|
1.เป็นแหล่งต้นแม่น้ำแม่จัน
2.เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของปลาแม่น้ำชนิดต่างๆ
3.เป็นแหล่งอาหารของชุมชน
4.เป็นแหล่งน้ำให้ความชุ่มชื้นแก่ป่าแถบนี้ และเป็นแหล่งน้ำกินของสัตว์ป่าต่างๆ
|
| สภาพชุมชนบ้านยูไนท์ |
เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยมีการตั้งบ้านเรือนแบบไม่เป็นระเบียบ บ้านทำด้วยไม้ไผ่สับเป็นฟากหลังคา
ใช้ใบตองตึง หรือใบหวายเย็บเป็นตับต้องเปลี่ยนใหม่ทุกๆ สองปี
|
ลักษณะนิสัยความเป็นอยู่ไม่สร้างคุณค่า และการดำเนินชีวิต |
| ข้าวกะเหรี่ยง |
1.เป็นข้าวพันธุ์พื้นเมือง เม็ดเล็กมีลักษณะป้อมสั้น มีทั้งแบบข้าวนา ข้าวไร่ ข้าวเหนียว และข้าวเหนียวดำ ปลูกปีละครั้ง
2.เป็นอาหารหลักของชาวบ้าน มีรสชาติหอมอร่อย อาจจะมีรสชาติแตกต่างกันบ้างนิดหน่อยขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่ใช้ในการเพาะปลูก
|
1.ผลผลิตที่ได้ในแต่ละปีจะมีจำนวนมากบ้างน้อยบ้าง เนื่องจากชาวบ้านใช้วิธีการปลูกแบบสืบทอดกันมา
แต่ดั้งเดิม ไม่มีหลักวิชาการใหม่ๆ มาใช้ในการเพาะปลูก และไม่ได้ใช้ปุ๋ยหรือสารเคมีใด ๆ
ในการเพิ่มผลผลิต
2.ชาวบ้านจะมีปัญหาข้าวไม่พอกินตลอดทั้งปีอยู่บ้างเป็นบางครอบครัวที่มีพื้นที่การทำนาน้อย
และสภาพดินฟ้าอากาศในปีนั้นทีมีผลต่อผลผลิตข้าว
|
| พริกกะเหรี่ยง |
1.เป็นผลผลิตจากป่าใช้ส่วนอ่อนหรือหน่อของต้นหวายที่ขึ้นเองมากมายตามธรรมชาติในป่านำมาเป็นอาหาร
2.เป็นวัตถุดิบที่ใช้ในการจักสานให้เป็นสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้หลายรูปแบบ
3.เป็นการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจักสานสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ด้วยหวาย
4.อาจจะเป็นอาชีพเสริมรายได้ให้กับชาวบ้านได้ถ้ามีผู้สนับสนุนหาแหล่งตลาดให้
|
1.ผลผลิตที่ได้ในแต่ละปีจะมีจำนวนมากบ้างน้อยบ้าง เนื่องจากชาวบ้านใช้วิธีการปลูกแบบสืบทอดกันมาแต่ดั้งเดิม ไม่มีหลักวิชาการใหม่ๆ มาใช้ในการเพาะปลูก และไม่ได้ใช้ปุ๋ยหรือสารเคมีใดๆ ในการเพิ่มผลผลิต
2.ส่วนมากชาวบ้านจะถูกพ่อค้าคนกลางเอารัดเอาเปรียบในเรื่องราคาที่แตกต่างกันมากๆ เมื่อมารับซื้อถึงพื้นที่จะให้ราคาพอสมควร และเมื่อออกสู่ท้องตลาดราคาจะเพิ่มขึ้นอีกเกือบ 50% ทำให้ชาวบ้านไม่ได้รับรายได้ดีอย่างที่น่าจะเป็น
1.ในท้องถิ่นมีอยู่มากมาย แยกเป็น 2 ชนิด คือหวายหวาน และหวายขม ชาวบ้านนิยมนำมาต้มทานกับน้ำพริกกะเหรี่ยง
2.ปัจจุบันในท้องถิ่นมีผู้ที่มีความชำนาญในการนำต้นหวายมาผลิตเป็นสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ได้อย่างสวยงามนั้น มีอยู่น้อยมาก
|
| ข้าวโพดพื้นเมือง |
1.ใช้เป็นอาหารในท้องถิ่นทั้งคน และสัตว์เลี้ยง
2.เป็นข้าวโพดข้าวเหนียวพันธุ์พื้นเมืองดั้งเดิม ใช้ปลูกแทรกในไร่พริกเพื่อนำมาเป็นอาหาร
|
1.ในแต่ละปีจะปลูกกันไม่มาก จุดประสงค์เพื่อนำมาบริโภคมากกว่าจะนำไปจำหน่าย และมีบางครอบครัวไม่ได้ปลูกเพราะไม่มีเมล็ดพันธุ์ จึงน่าเป็นห่วงว่าจะเริ่มสูญพันธุ์
2.ไม่เป็นที่นิยมบริโภคกันมากนักเนื่องจากมีรสชาติจืด ฝักเล็ก เมล็ดเล็ก เหมาะสมจะนำไปเป็นอาหารเสริมให้แก่สัตว์เลี้ยง เช่น เป็ด ไก่ มากกว่า
|
| ฟักทองพื้นเมือง |
1.เป็นฟักทองท้องถิ่นมีผลขนาดปานกลาง ผิวเรียบ เนื้อเหลืองสวย แต่ไม่ค่อยมันเท่าที่ควร
2.เป็นอาหารของคนในท้องถิ่น
3.เป็นพืชที่ปลูกไว้สำหรับบริโภคเพื่อเพิ่มพูนสารอาหารให้แก่คนในท้องถิ่น
|
1.จะใช้บริโภคภายในครัวเรือนปีละครั้ง ไม่ได้ปลูกไว้เพื่อจำหน่าย
2.เป็นพืชที่ยังมีอยู่มากในท้องถิ่นเนื่องจากชาวบ้านจะเก็บเมล็ดพันธุ์เพื่อเอาไว้ปลูกทุกปี
|
| ฟักเขียวพื้นเมือง |
1.มีผลสีเขียว มีผงสีขาวนวลเคลือบผิวภายนอก เนื้อสีขาว มีทั้งขนาดเล็กหนักไม่ถึง 1 กิโลกรัม จนถึงใหญ่หนักประมาณ 10 กิโลกรัม
2.ใช้เป็นอาหารทั้งของคน และของสัตว์เลี้ยง
|
1.ปลูกกันมากภายในไร่พริก มักนำมาต้มรับประทานกับน้ำพริก
2.มักนำมาให้หมูกินเป็นอาหารเสริมเพื่อให้โตเร็ว
|
| แตงกวาพื้นเมือง |
1.เป็นแตงกวาพันธุ์พื้นเมืองที่มีผลขนาดใหญ่ น้ำหนักประมาณ 1-2 กิโลกรัม
2.ใช้เป็นอาหารเหมือนกับผักทั่วๆ ไป นิยมนำไปต้ม ผัด รับประทานกับน้ำพริก
|
1.ปลูกกันมากภายในไร่พริก
2.มีบางพันธุ์จะมีรสขมจึงนำมาใช้เลี้ยงหมูเพื่อทำให้หมูโตเร็ว
|
| แตงไทยพื้นเมือง |
ใช้บริโภคในลักษณะเป็นผลไม้มากกว่า ผลไม่ใหญ่นัก เมื่อสุกจะมีกลิ่นหอม ชาวบ้านมักจะรับประทานเล่นๆ |
บางปีจะได้ผลผลิตไม่มากเพราะมีแมลง หรือสัตว์ไปรบกวนทำให้เสียหาย |
| ชะอมป่า |
มีมากในฤดูฝน ขึ้นเองในป่าตามธรรมชาติ แต่มักเป็นเถาเลื้อยอยู่บนต้นไม้สูงทำให้ยากแก่การเก็บเพื่อนำมาบริโภค |
ยังคงมีอยู่มากมายภายในป่ารอบๆ บริเวณหมู่บ้าน แต่จะได้บริโภคเฉพาะช่วงฤดูฝนเท่านั้น |
| ผักกูด |
1.เป็นอาหารที่ให้คุณค่าโภชนาการ
2.ขึ้นเองได้ตามธรรมชาติ
3.เป็นสัญลักษณ์ของแหล่งต้นน้ำ
|
ปัจจุบันปริมาณเริ่มลดลงเนื่องจากนำไปขายได้ และถูกควายที่เลี้ยงปล่อยไว้กินเป็นอาหาร |
| ไม้ไผ่และหน่อไม้ป่า |
1.เป็นต้นหญ้าที่มีความสำคัญและมีความหมายที่สุดสำหรับวิถีชิวิตของชาวกะเหรี่ยงใช้ทำสารพัดตั้งแต่บ้านเรือนไปจนถึงเครื่องมือเครื่องใช้ในการดำเนินชีวิต
2.ในป่านี้มีหลากหลายชนิดทั้งขนาดเล็กที่เรียกว่าไผ่รวก ขนาดกลางไผ่ป่า ไผ่ข้าวหลาม และขนาดใหญ่สุดคือไผ่หก เลือกใช้งานได้ตามความเหมาะสมของลำต้น
3.หน่อไม้ใช้ประกอบอาหารได้สารพัดรูปแบบต้มผัดแกงทอด หรือจะดองเก็บเอาไว้กินนานๆ ก็ได้
|
1.ไม้ไผ่ทางอนุรักษ์อนุญาตให้ตัดเฉพาะใช้ปลูกสร้างบ้านเรือนและใช้งานที่จำเป็นเท่านั้น
ห้ามตัดทำลายหรือตัดเพื่อขายเป็นรายได้เด็ดขาดและห้ามนำไม้ไผ่ออกจากพื้นที่โดยเด็ดขาด
2.หน่อไม้ทุกประเภทอนุญาตให้เก็บบริโภคได้แต่ห้ามนำหน่อไม้ออกจากเขตพื้นที่โดยเด็ดขาด
|
| กล้วยไม้ป่า |
1.เป็นพืชที่หายากมีเฉพาะท้องถิ่น หรือเฉพาะบางพันธุ์เท่านั้น
2.เป็นที่นิยม และต้องการกันมากในหมู่ผู้ที่ชื่นชอบ
3.เป็นไม้ประดับที่สวยงาม หายาก มีราคาแพง เป็นที่นิยมกันทั่วโลก
4.สามารถซื้อขายกันเป็นสินค้าได้
|
ในปัจจุบันเมื่อมีผู้นิยมกันมากขึ้น และมีราคาทำให้กล้วยไม้ป่าชนิดต่างๆ ได้ถูกลักลอบนำออกจากป่า
ไปขาย ทำให้เริ่มสูญพันธุ์ |
