เดือน |
ชื่อวัฒนธรรม ประเพณี |
ลักษณะวัฒนธรรม ประเพณี |
มกราคม |
ประเพณีออบือซอโค๊ะ |
พิธีทำบุญรับข้าวใหม่ |
กุมภาพันธ์ |
-ประเพณี ว้อฮี้
-ประเพณี ขึ้นบ้านใหม่ |
- ทำพิธีส่งเคราะห์ของหมู่บ้าน เพื่อให้คนในชุมชนมีความสุข
- มีการประกอบพิธีขึ้นบ้านใหม่เพื่อให้ผู้คนในบ้านอยู่เย็นเป็นสุข
เป็นการบ่งบอกว่าผู้ที่แต่งงานนั้นมีความรักใคร่ต่อกัน พร้อมที่จะดำเนินชีวิตร่วมกัน และพร้อมที่จะเป็นครอบครัว |
มีนาคม |
ประเพณี เวยาฮู้ |
การทำขนมอย่างหนึ่ง การกวนขนมมีส่วนประกอบหลายอย่าง มี 9 ชนิด ถั่ว งา ขิง หอม
กระเทียม ฯลฯ เรียกว่าข้าวทิพย์ กินเพื่อให้อายุยืน ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ |
เมษายน |
ปรเพณีสงกรานต์ |
จัดกิจกรรมรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุุ ทำบุญที่วัด และเล่นสาดน้ำ |
พฤษภาคม |
-เริ่มเข้าฤดูฝน
-เกิดพายุฤดูฝน
|
-ฝนตกทำให้ดินเริ่มเกิดความชุ่มชื้น
- เริ่มเฝ้าระวังและควบคุมโรคไข้เลือดออก/ไข้มาลาเรีย
|
มิถุนายน |
-ฝนตกหนัก อึ่งอ่างเริ่มออกหากิน
- เริ่มมีของป่า (หน่อไม้) มากขึ้น
|
-ชาวบ้านหาจับอึ่งอ่างมาบริโภคและขายเป็นรายได้
-ชาวบ้านเริ่มเก็บหาของป่า (หน่อไม้) ไว้บริโภค และขายเป็นรายได้
|
กรกฏาคม |
-ฤดูฝน
|
-พื้นที่การเกษตรมีความชุ่มชื้น
-ชาวบ้านเริ่มไถหว่านนาปี
|
สิงหาคม |
ประเพณีลึทีบอ |
ทำพิธีมัดมือเลี้ยงผีไร ผีนา ขอให้ได้ผลผลิตดี |
กันยายน |
ประเพณีมัดมือประจำปี |
ทำพิธีมัดมือญาติพี่น้องเพื่อให้อยู่เย็นเป็นสุข |
ตุลาคม |
เลี้ยงผีไร่ ผีนา (แสะคื่อ ) |
- เป็นพิธีไหว้ เลี้ยงผีไร่ ผีนา เพื่อขอให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรที่เพาะปลูกไว้มีความเจริญงอกงาม
อุปกรณ์ที่ใช้เลี้ยงผี เหล้า ๒ ขวด ไก่ ๒ ตัว ด้าย เสื้อ ๑ ตัวข้าวต้มมัดข้าวแดกงา (หมี่โต๊ะป่า)
|
พฤศจิกายน |
เลี้ยงผีไร่ ผีนา (แสะคื่อ ) |
- เป็นพิธีไหว้ เลี้ยงผีไร่ ผีนา เพื่อขอให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรที่เพาะปลูกไว้มีความเจริญงอกงาม
อุปกรณ์ที่ใช้เลี้ยงผี เหล้า ๒ ขวด ไก่ ๒ ตัว ด้าย เสื้อ ๑ ตัวข้าวต้มมัดข้าวแดกงา (หมี่โต๊ะป่า)
|
ธันวาคม |
ส่งเคราะห์หมู่บ้าน
( ว่อฮี )
|
-ชาวบ้านจะนำไม้ไผ่มาสานเป็นตระแกรงเพื่อที่จะใส่ของ ซึ่งประกอบด้วย ข้าว ขนม ดอกไม้ ผลไม้ต่างๆ อีกทั้งสานตะกร้าน้อยอีก ๔ ใบ เพื่อวางดอกไม้ และเศษด้ายมารวมกัน แล้วจุดเทียน ๒ ดอก ขอขมาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และขอให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่อยู่ในหมู่บ้านปกปักรักษา คุ้มครองให้ชาวบ้านอยู่ดีมีสุข |
เดือน |
การทำงาน |
ลักษณะของการทำงาน |
มกราคม |
ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ |
ชาวบ้านเว้นจากการทำไร่ทำนา จึงทอผ้าไว้ใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ผาถุง เสื้อ ผ้าห่ม ฯลฯ |
กุมภาพันธ์ |
ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ รับจ้างภาคเกษตร |
ชาวบ้านเว้นจากการทำไร่ ทำนา จึงไปรับจ้างในต่างจังหวัด เพื่อหารายได้เลี้ยงครอบครัว |
มีนาคม |
ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ รับจ้างภาคเกษตร ตีผึ้ง |
ชาวบ้านเว้ว่างจากการทำไร่ ทำนา จึงไปตีผึ้ง หารายได้ |
เมษายน |
ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ ตีผึ้ง ถางไร่เตรียมปลูกข้าวไร่ |
ชาวบ้านเตรียมถางไร่ ปลูกข้าวไร่ |
พฤษภาคม |
ปลูกข้าวไร่ เก็บผักหวาน |
ชาวบ้านปลูกข้าวไร่ เก็บผักหวาน |
มิถุนายน |
ปลูกพืชสวน หาหน่อไม้ หาเห็ด หาของป่า |
ชาวบ้านหาเก็บของป่าเป็นอาหารและขายเสริมรายได้ |
มิถุนายน |
ปลูกพืชเศรษฐกิจ รับจ้างภาคเกษตร |
ชาวบ้านออกไปรับจ้างปลูกพืชเศรษฐกิจหารายได้ |
กรกฏาคม |
รับจ้างเกษตร |
ชาวบ้านออกไปรับจ้างปลูกพืชเศรษฐกิจหารายได้ |
สิงหาคม |
หาหน่อไม้ขาย |
หาหน่อไม้ หาเห็ด เป็นรายได้ |
ตุลาคม |
รับจ้างภาคเกษตร ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ |
ชาวบ่านออกไปรับจ้างภาคเกษตร หารายได้ |
พฤศจิกายน |
เกี่ยวข้าวไร่ |
ชาวบ้านเก็บเกี่ยวข้าวไร่ |
ธันวาคม |
ทอผ้า เลี้ยงสัตว์ เกี่ยวข้าวนา |
เก็บเกี่ยวข้าว เลี้ยงผีนา |
เดือน |
เหตุการณ์ / ปรากฎการณ์ |
ลักษณะของปรากฎการณ์/ผลกระทบ |
มกราคม |
- โรคอหิวาต์ไก่ (โรคขี้ขาว)
- อากาศมีการเปลี่ยนแปลง (อากาศหนาว)
|
-ไก่มีอาการเฉา ขี้ขาว หน้าบวม ไก่ตาย
- เกิดโรคหวัดในหมู่บ้าน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก/ผู้สูงอายุ
|
กุมภาพันธ์ |
อากาศมีการเปลี่ยนแปลง |
-เกิดโรคหวัดในหมู่บ้าน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก |
มีนาคม |
เกิดภัยแล้ง |
-ระดับน้ำในลำห้วยเริ่มลดลง |
เมษายน |
-เกิดภัยแล้ง
|
-ระดับน้ำในลำห้วยเริ่มลดลง |
พฤษภาคม |
-เริ่มเข้าฤดูฝน
-เกิดพายุฤดูฝน
|
-ฝนตกทำให้ดินเริ่มเกิดความชุ่มชื้น
- เริ่มเฝ้าระวังและควบคุมโรคไข้เลือดออก/ไข้มาลาเรีย
|
มิถุนายน |
-ฝนตกหนัก อึ่งอ่างเริ่มออกหากิน
- เริ่มมีของป่า (หน่อไม้) มากขึ้น
|
-ชาวบ้านหาจับอึ่งอ่างมาบริโภคและขายเป็นรายได้
-ชาวบ้านเริ่มเก็บหาของป่า (หน่อไม้) ไว้บริโภค และขายเป็นรายได้
|
กรกฏาคม |
-ฤดูฝน
|
-พื้นที่การเกษตรมีความชุ่มชื้น
-ชาวบ้านเริ่มไถหว่านนาปี
|
กันยายน |
-เห็ดโคนออก/
บางปีเป็นเห็ดเถาะ
|
ชาวบ้านออกเก็บเห็ดโคนและเห็ดเถาะเพื่อบริโภคและขายเป็นรายได้ |
ตุลาคม |
-ฝนตกหนัก |
-ชาวบ้านถางหญ้าไร่ข้าว |
พฤศจิกายน |
-เริ่มเข้าฤดูหนาว
|
-อากาศเริ่มเปลี่ยนแปลง เกิดโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจโดยเฉพาะในกลุ่มเด็กชาวบ้านเริ่มเกี่ยวข้าวนา |
ธันวาคม |
-อากาศมีความหนาวเย็น
|
-ไก่เริ่มเกิดโรคระบาด
|