เดือน |
ชื่อวัฒนธรรม ประเพณี |
ลักษณะวัฒนธรรม ประเพณี |
มกราคม |
(เรียกขวัญบ้าน) กินข้าวใหม่ |
เป็นการเรียกขวัญบ้าน โดยจะเชิญผู้เฒ่าผู้แก่ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ทำพิธีเรียกขวัญข้าวให้กับลูกหลานในหมู่บ้านตามแต่ละบ้านเพื่อความเป็นสิริมงคลของชีวิตและหมู่บ้าน |
กุมภาพันธ์ |
ทำบุญวันวิสาขบูชา |
จะร่วมกันทำบุญพุทธศาสนิกชนในหมู่บ้านจะมาสวดมนต์นั่งสมาธิและจะช่วยกันพัฒนาสำนักสงฆ์และจะร่วมกันถางหญ้าบริเวณวัด |
มีนาคม |
ถางไร่ |
ชาวบ้านที่ทำไร่เมื่อเผาไร่เสร็จจะถางไร่เพื่อเตรียมพื้นที่ ที่จะว่างข้าวไร่ |
พฤษภาคม |
ปลูกข้าวไร่ |
ชาวบ้านจะช่วยกันไปปลูกข้าวไร่ทั้งหมู่บ้าน |
มิถุนายน |
เลี้ยงผีไร่ผีนา |
-ชาวบ้านที่ทำไร่ทำนาจะมีการเลี้ยงผีเพื่อให้ผีไร่ผีนาปกป้องดูแลไร่นาให้ตลอดปี |
กรกฏาคม |
ปลูกข้าวนา |
ชาวบ้านที่ทำไร่ทำนาจะมีการเลี้ยงผีเพื่อให้ผีไร่ผีนาปกป้องดูแลไร่นาให้ตลอดปี |
สิงหาคม |
แห่เทียนเข้าพรรษา |
-ก่อนเข้าพรรษาชาวบ้านจะช่วยกันตกแต่งเทียนพรรษาเมื่อถึงวันเข้าพรรษาตอนเข้าชาวบ้านจะทำบุญตักบาตรและจะพัฒนาวัดถึงเวลาเก้าโมงจะพากันไปแห่เทียนพรรษาจะแห่ถึงบ้านทีนามู ลงมาที่บ้านแพะและบ้านคำหวันพอถึงหกโมงจะเอาเทียนถวายแด่พระสงฆ์ |
ตุลาคม |
ออกพรรษา |
นำข้าว อาหารต่างๆไปทำบุญที่วัด ฟังธรรม รับศีล รับพรจากหลวงพ่อ |
พฤศจิกายน |
ลอยกระทง |
นำใบตองมาทำกระทงเพื่อขอขมาพระแม่คงคา |
เดือน |
การทำงาน |
ลักษณะของการทำงาน |
มกราคม |
อากาศมีการเปลี่ยนแปลง
ชาวบ้านเริ่มจับจองพื้นที่ในการทำไร่ |
เกิดโรคหวัดในหมู่บ้าน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก
ชาวบ้านจะเริ่มไปจองที่ที่จะทำไร่เพื่อทำการเพาะปลูก |
กุมภาพันธ์ |
อากาศมีการเปลี่ยนแปลง
ถางไร่ |
เกิดโรคหวัดในหมู่บ้าน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก
ชาวบ้านเริ่มถางไร่ |
เมษายน |
าเมล็ดพันธุ์เตรียมเพาะปลูก
ถาง ฟันไร่ส่วนที่ไฟไม่ไหม้ |
ชาวบ้านเริ่มหาเมล็ดพันธุ์จากเพื่อนบ้านและญาติ และไปเก็บรายละเอียดจากไร่ |
พฤษภาคม |
หว่านเมล็ดต้นกล้าข้าวและปลูกพืชไร่
ปลูกข้าวไร่ |
ชาวบ้านที่ทำนาจะเตรียมและเพาะต้นกล้าข้าวส่วนชาวบ้านที่ทำไร่จะไปปลูกพืชไร่ เช่น ข้าวโพด มะเขือ ฟักทอง ผักกาด พริก และปลูกข้าวไร่ |
มิถุนายน |
ถางหญ้าในไร่ ไถนา |
ชาวบ้านที่ทำไร่ข้าวเมื่อต้นข้าวขึ้นประมาณ 15 เซนติเมตร จะมาถางหญ้าในไร่ข้าว ส่วนชาวบ้านที่ทำนา จะไถนา |
กรกฏาคม |
ปลูกข้าวในนา |
ชาวบ้านปลูกข้าวในนาข้าว ชาวบ้านที่ทำไร่จะไดหญ้าในไร่ |
สิงหาคม |
หาหน่อไม้จากป่ามาขาย |
ชาวบ้านที่ว่างจากการทำงานก็หาหน่อไม่หกไปเพื่อเป็นรายได้เสริม ชาวบ้านถางหญ้าในไร่ข้าวและในข้าว |
กันยายน |
หาบุกในป่าขาย |
ช่วงนี้ชาวบ้านจะหาบุกขายเพื่อเป็นรายได้เสริมครอบครัว ชาวบ้านถางหญ้าในไร่ข้าว |
ตุลาคม |
เกี่ยวข้าวไร่ |
ชาวบ้านเริ่มเกี่ยวข้าวไร่ |
พฤศจิกายน |
ตีข้าวไร่ เกี่ยวข้าวในนา |
ชาวบ้านตีข้าวไร่เพื่อเก็บผลผลิตและเก็บพืชผลทางการเกษตรอื่นๆ เช่น พริกเป็นต้น |
ธันวาคม |
ขนข้าวขึ้นยุ้งฉาง |
ชาวบ้านเก็บผลผลิต ข้าวขึ้นยุ้งฉาง |
เดือน |
เหตุการณ์ / ปรากฎการณ์ |
ลักษณะของปรากฎการณ์/ผลกระทบ |
มกราคม |
เป็นฤดูหนาวช่วงเช้าจะมีหมกหนามากและอากาศหนาวมากในช่วงบ่ายจนถึงสายๆ |
เป็นฤดูหนาวช่วงเช้าจะมีหมกหนามากและอากาศหนาวมากในช่วงบ่ายจนถึงสายๆ ชาวบ้านจะผิงไฟเพื่อคลายความหนาว |
กุมภาพันธ์ |
เป็นฤดูหนาวช่วงเช้าจะมีหมกหนามากและอากาศหนาวมากในช่วงบ่ายจนถึงสาย ช่วงเที่ยงวันค่อนข้างจะร้อน |
เป็นฤดูหนาวช่วงเช้าจะมีหมกหนามากและอากาศหนาวมากในช่วงบ่ายจนถึงสาย ช่วงเที่ยงวันค่อนข้างจะร้อน ชาวบ้านสวนใหญ่จะพากันไปจับจองพื้นที่ไร่ข้าวเพื่อเตรียมถาง และทำแนวกันไฟ |
พฤษภาคม |
ฝนเริ่มตกและชาวบ้านเริ่มเตรียมพื้นที่การเกษตรและเตรียมปลูกข้าวไร่ |
ฝนเริ่มตกและชาวบ้านเริ่มเตรียมพื้นที่การเกษตรและปลูกข้าวไร่ ผักต่างๆ และช่วยกันลงแขกปลูกข้าวไร่ |
กรกฏาคม |
ฝนตกชุกชาวบ้านส่วนใหญ่ก็จะถางหญ้าในข้าวไร่ |
ฝนตกชุกชาวบ้านส่วนใหญ่ก็จะถางหญ้าในข้าวไร่ และหาผักในป่ามาเป็นอาหาร |
สิงหาคม |
ฝนตกชุกชาวบ้านส่วนใหญ่ก็จะทำกิจกรรมร่วมกันในชุมชน |
ฝนตกชุกชาวบ้านส่วนใหญ่ก็จะทำกิจกรรมร่วมกันในชุมชน เช่น มัดมือลาขุ และเลี้ยงผีไร่ เป็นต้น |
ตุลาคม |
ฝนบางลงและเริ่มต้นฤดูหนาว |
ฝนบางลงและเริ่มต้นฤดูหนาวข้าวไนไร่เริ่มเหลือง และมีการเกี่ยวข้าว มีการลงแขกช่วยกันเกี่ยวข้าว |
ธันวาคม |
อากาศหนาวมากขึ้น ชาวบ้านเก็บผลผลิตมาบ้าน |
อากาศหนาวมากขึ้น ชาวบ้านเริ่มตีข้าวและแกกลับมาบ้าน เพื่อมาใส่ยุ้งฉาง และทำพิธีกรรมต่อไป |